425820
1
Zoom out
Zoom in
Vroeger of Later is een spannend spel over
jaartallen. De spelers leggen samen een tijdbalk. Ze
leggen historische gebeurtenissen in de juiste
volgorde. Dus de Germanen waren hier voordat
Napoleon werd verslagen. En de moord op Willem
van Oranje vond ergens plaats tussen die twee
gebeurtenissen in. Gelukkig hoef je de bijbeho-
rende jaartallen niet allemaal uit je hoofd te ken-
nen. Met gokken en bluffen kom je een heel eind.
Gewoon een kwestie van slim kaartjes uitspelen
en een beetje logisch nadenken. Bovendien kun je
Vroeger of Later op twee niveaus spelen. Al
doende raak je steeds beter thuis in de Neder-
landse geschiedenis, waardoor je steeds beter
wordt in dit spel.
Inhoud:
Er zijn 330 speelkaarten. Aan de ene kant
staat een historische gebeurtenis beschreven en
aan de andere kant staat het jaar, waarin die
gebeurtenis plaatsvond. De kaarten zijn onderver-
deeld in drie groepen. De groepen herken je aan
het aantal sterren.
Eén ster: Dit zijn gebeurtenissen uit de hele
Nederlandse geschiedenis, die je misschien wel
zou moeten of willen kennen...
Twee sterren: Dit zijn gebeurtenissen uit de 20ste
en 21ste eeuw.
Drie sterren: Dit zijn óók gebeurtenissen uit de
Nederlandse geschiedenis. Maar ze zijn wat
minder bekend dan die uit de eerste groep en dus
moeilijker om mee te spelen.
Spelletje kiezen:
Beginners spelen met de kaarten met één ster.
Zodra je die jaartallen een beetje kent, doe je de
serie met drie sterren erbij. Die schud je er
gewoon flink doorheen.
De serie met twee sterren gebruik je om een spel
te spelen over de meest recente geschiedenis of
je schud ze door de andere series heen. Dat kan
ook. Als je de twee sterren serie samen met een
andere groep speelt, zul je merken dat je de
oudere jaartallen makkelijker kwijt raakt en het
met de recente jaartallen juist wat moeilijker
wordt.
Voorbereiding:
Schud de gekozen serie(s) goed. Iedere speler
krijgt negen kaarten. Met het delen van de kaarten
moet je opletten dat niemand de kant met het
jaartal kan zien. De spelers mogen die achterzijde
ook niet bekijken als ze de kaarten hebben
ontvangen. Leg je negen kaarten daarom naast
elkaar op tafel met de blauwe zijde naar boven.
De resterende kaarten worden op een stapel in
het midden gelegd. Ook hiervoor geldt: jaartallen
naar beneden.
Het spel begint:
Pak de bovenste kaart van de stapel en lees
de gebeurtenis voor. Let op, het jaartal moet
geheim blijven! Leg die kaart in het midden van de
tafel. Dit is de startkaart.
De speler links van de gever begint. Hij kiest
één van zijn negen kaarten uit en leest hem
hardop voor. Als hij denkt dat deze gebeurtenis
eerder is gebeurd dan die van de kaart op tafel,
dan legt hij hem links daarvan; denkt hij dat zijn
gebeurtenis later plaatsvond dan legt hij hem
rechts van de startkaart. Dan is de volgende
speler aan de beurt. Die kiest ook een kaart uit en
legt hem op de juiste plaats. Deze speler heeft de
keus uit drie posities: links (voor de ‘oudste
gebeurtenis) tussen de beide andere kaarten in
(later dan de eerste, maar eerder dan de tweede
gebeurtenis) of rechts (de ‘jongste’ gebeurtenis).
De daarop volgende speler heeft nog meer keus.
Op deze manier wordt de tijdbalk steeds langer.
Bij het plaatsen van de kaarten in de tijdbalk,
moet de hele tekst van het kaartje hardop voor-
gelezen worden. Als hulpmiddel is de essentie van
het tekstje in wit aangegeven. Dat is handig om de
tijdbalk snel even terug te lezen.
Tip: Je bent gewend om een kaartje dat je
moet voorlezen in je hand te nemen. Hier is het
handiger het kaartje op tafel te laten liggen en
vervolgens naar de juiste positie in de tijdlijn te
schuiven. Je medespelers zullen maar al te graag
het jaartal op de achterzijde te weten komen!
Gokken en bluffen:
Je medespelers kunnen zoveel beweren! Maar
je gelooft natuurlijk niet alles. Als je denkt dat er
een fout in de tijdbalk zit, dan leg je tijdens je beurt
geen nieuwe kaart aan, maar je meldt dat je een
fout vermoedt. De tijdbalk wordt van links naar
rechts opengedraaid en de spelers controleren of
de jaartallen in de juiste volgorde liggen.
Geen fouten? Dan moet de foutmelder twee
nieuwe kaarten van de stapel nemen (natuurlijk
weer zonder de achterzijde te bekijken). Zitten er
wel één of meer fouten in de lijn? Dan is de degene
die het laatste een kaart heeft aangelegd de
schuldige. Ongeacht of hij daadwerkelijk de kaart
die verkeerd ligt, heeft geplaatst. De schuldige
moet drie nieuwe kaarten van de stapel nemen.
Iemand die geen fout meldt, maar een kaart
aanlegt accepteert daarmee de hele rij en is dan
ook verantwoordelijk voor de hele tijdbalk.
De kaarten van de tijdbalk die omgedraaid zijn,
gaan uit het spel.
Een nieuwe ronde:
Eerst wordt er weer een nieuwe kaart van de
stapel voorgelezen en op tafel gelegd. Welke
speler mag beginnen hangt af van het resultaat
van de vorige ronde. Als de speler die een fout
meldde, gelijk had (de tijdbalk was fout!), dan mag
hijzelf beginnen. Maar als hij ten onrechte een fout
meldde (de tijdbalk was helemaal goed) dan mag
de speler links van hem beginnen. Degene die
strafkaarten krijgt, wordt dus eigenlijk extra
gestraft, want hij mag de nieuwe ronde als laatste
spelen.
Wie wint:
Degene die het eerst zijn kaarten kwijt is, wint
het spel. De tijdbalk moet dan wel correct zijn,
want de volgende speler zal immers altijd melden
dat hij een fout vermoedt. Dit is niet verplicht,
maar wel logisch om te doen.
De volgorde van de kaarten:
Soms zijn er meer kaarten uit één jaar. In dat
geval staat de maand of datum ook aangegeven.
Ook dan moet de volgorde in tijd precies kloppen.
Daardoor wordt het moeilijk, dat is waar. Maar als
je het niet weet, heb je 50% kans.
Soms wordt er een tijdvak aangegeven.
Bijvoorbeeld: De Eerste Wereldoorlog duurde van
1914 tot 1918. In dat geval telt het beginjaar. Een
kaartje met jaartal 1917 moet in het spel dus later
geplaatst worden. In een enkel geval staat er ‘ca.’
(= ongeveer) bij het jaartal vermeld. Voor het spel
heeft dit verder geen betekenis.
Veel wijsheid en nog veel meer plezier!
Made by Jumbo International,
P.O. Box 1729, 1000 BS Amsterdam,
The Netherlands
© Jumbo International, Amsterdam,
The Netherlands
Under license from Fata Morgana Spiele.
Bern, Switzerland
Opgelet: Wegens de kleine onderdelen is dit spel niet
geschikt voor kinderen jonger dan 3 jaar. Bewaar de
doos voor raadpleging in de toekomst.
www.jumbo-world.com
Nederlandse
Geschiedenis
Een spel voor
2 tot 8 spelers
vanaf 12 jaar
Willem van
Oranje
vermoord
Slag bij
Waterloo
Slag bij
Nie
uwp
oort
start
vroeger later
1904
1904
1892
1892
1938
1938
1904
1904
1920
1920
1938
1938
1904 1892 1938
1904 1920 1938
fout!
goed!
00439_handleiding 16-08-2005 13:23 Pagina 1


Need help? Post your question in this forum.

Forumrules


Report abuse

Libble takes abuse of its services very seriously. We're committed to dealing with such abuse according to the laws in your country of residence. When you submit a report, we'll investigate it and take the appropriate action. We'll get back to you only if we require additional details or have more information to share.

Product:

For example, Anti-Semitic content, racist content, or material that could result in a violent physical act.

For example, a credit card number, a personal identification number, or an unlisted home address. Note that email addresses and full names are not considered private information.

Forumrules

To achieve meaningful questions, we apply the following rules:

Register

Register getting emails for Jumbo vroeger of later at:


You will receive an email to register for one or both of the options.


Get your user manual by e-mail

Enter your email address to receive the manual of Jumbo vroeger of later in the language / languages: Dutch as an attachment in your email.

The manual is 3,87 mb in size.

 

You will receive the manual in your email within minutes. If you have not received an email, then probably have entered the wrong email address or your mailbox is too full. In addition, it may be that your ISP may have a maximum size for emails to receive.

The manual is sent by email. Check your email

If you have not received an email with the manual within fifteen minutes, it may be that you have a entered a wrong email address or that your ISP has set a maximum size to receive email that is smaller than the size of the manual.

The email address you have provided is not correct.

Please check the email address and correct it.

Your question is posted on this page

Would you like to receive an email when new answers and questions are posted? Please enter your email address.



Info